Coinníodh deartháir le hEnoch Burke faoi choimeád tar éis dó a rá le breitheamh, ‘Ní coirpeach mé’, agus diúltú banna bannaí a shíniú.
Bhí Simeon Burke, 24, ar chúiseamh tar éis rachtanna sna Ceithre Cúirteanna Dé Máirt. Baineadh Enoch Burke agus a dearfiúir Ammi as seomra cúirte, chomh maith le na baill eile den chlan.
Bhí ar Ghardaí idirghabháil a dhéanamh sa Chúirt Achomhairc tar éis breithiúnas a thabhairt i gcás an mhúinteora Enoch Burke.
Bhí an teaghlach Burke ag fanacht ar chinneadh maidir le hachomharc nár éirigh le Enoch, i gcoinne orduithe na hArd-Chúirte ag staonadh dó freastal ar Scoil Ospidéal Wilson.
Ghabh Gardaí a dheartháir níos óige, Simeon, le seoladh i gCluain Suonna, Caisleán an Bharraigh, Co. Mhaigh Eo, agus thug siad go dtí stáisiún Gardaí Bridewell é.
Cúisíodh é as focail agus iompar bagrach agus maslach a dhéanamh sa Chúirt Achomhairc ach dhiúltaigh sé dul i mbun bannaí sa stáisiún.
Thug Gardaí os comhair an Bhreithimh Paula Murphy ansin é, ag suí tráthnóna de Chúirt Dúiche Bhaile Átha Cliath. Is féidir pianbhreith príosúin trí mhí a bheith i gceist leis an gcion oird phoiblí.
Thacaigh Enoch, a mháthair Martina, a dheirfiúr Ammi, a athair Seán, agus a dheartháir Isaac le Simeon sa Chúirt Dúiche. Dúirt Simeon go raibh na himeachtaí ‘náireach’ agus dhiúltaigh sé a bhanna bannaí a shíniú.
Rinne an Breitheamh Paula Murphy é a athchur faoi choimeád ach le bannaí ina bhanna de €200 agus é ag fanacht amach ó na Ceithre Cúirteanna.
Mar sin féin, d’éiligh sé ar an mbreitheamh stop a chur leis na himeachtaí mar dhiúltaigh sé an banna a shíniú.
Mar thoradh air sin, tugadh isteach faoi choimeád é agus dúirt a theaghlach go raibh na himeachtaí ‘náireach’.
‘Náire oraibh go léir,’ arsa a dheartháir Enoch.
Beidh Simeon Burke os comhair a chéad éisteachta eile Dé Máirt i gCúirt Dúiche Cloverhill.
In éisteacht na Cúirte Dúiche dúirt an Garda Dwyer leis an gcúirt nach raibh sé ag cur i gcoinne bannaí, ach d’iarr sé go gcuirfí coinníollacha i bhfeidhm.
Nuair a fiafraíodh de an raibh ionadaíocht dhlíthiúil aige, dúirt Simeon Burke leis an mBreitheamh Murphy: ‘Is féidir liom labhairt ar mo shon féin; ní mór an próiseas seo a stopadh. Gabhadh go neamhdhleathach mé, agus chaith na Gardaí go náireach liom.’
Dúirt sé go ndeachaigh sé go dtí an Chúirt Achomhairc níos luaithe.
‘Le linn mo chuid ama ansin, rinne uachtarán na Cúirte Achomhairc ráitis, agus ráitis uafásacha a bhí iontu faoin tras-inscne, ag tabhairt údar maith leis an bhfáth gur cheart an tras-inscne a bhrú síos ar scornach mhuintir na tíre seo, ní hamháin sna scoileanna ach sna hollscoileanna.’
Dúirt sé freisin go raibh ‘gardaí ag déanamh a mbealach i dtreo mo mháthair tar éis ionsaí a dhéanamh ar mo dheirfiúr agus ar mo dheartháir’.
Rinne Simeon de Búrca gearán gur tógadh a chuid éadaí, go raibh a léine sracadh, agus gur ‘fhágadh mé ag cur fola’.
‘Tá mé tugtha isteach mar choiriúil; Ní coirpeach mé,’ ar sé arís.
Dúirt sé leis an mBreitheamh Murphy go raibh freagracht uirthi stop a chur leis an bpróiseas seo ‘faoi láthair’, agus go raibh dualgas uirthi roimh Dhia, agus gur gheall sí os comhair Dé chun seasamh leis an mBunreacht agus leis an dlí.
D’éist an Breitheamh Murphy agus ghabh sé buíochas leis sular thug sé faoi deara gur dhiúltaigh sé bannaí sa stáisiún, agus ní raibh aon agóid ag Gardaí in aghaidh bannaí.
Shocraigh an Breitheamh Murphy a bannaí ag €200 leis an gcoinníoll fanacht amach ó na Ceithre Cúirteanna, ach ní raibh lóisteáil airgid ag teastáil uaithi. Dúirt sí leis go gcaithfeadh sé an banna a shíniú, ach dhiúltaigh sé.
‘Ní coirpeach mé: ní shíníonn mé rud ar bith, agus ní dhéileálfar liom mar sin,’ a d’fhreagair sé.
‘Níl mé sásta go ndéileálfar liom mar choiriúil,’ a dúirt sé.
‘Ní mian leat dul ar bhannaí,’ a d’fhiafraigh an Breitheamh Murphy, agus dúirt sé, ‘ní chaithfear liom mar choirpeach’.
Dúirt baill den teaghlach sa ghailearaí poiblí go raibh na himeachtaí náireach, agus d’fhiafraigh a mháthair cén fáth ar tógadh bróga agus éadaí Simeon.
Níos luaithe, baineadh Enoch Burke den Chúirt Achomhairc ag ceathrar ball den Gharda Síochána tar éis dó diúltú imeacht agus cloí le binse sa seomra cúirte.
Thosaigh an trioblóid nuair a léigh Uachtarán na Cúirte Achomhairc a bhreithiúnas ag diúltú achomharc an Uasail Burke in aghaidh orduithe cúirte a chuir bac air freastal ar Scoil Otharlann Wilson i gCo. na hIarmhí.
Agus an breithiúnas á léamh ag an mBreitheamh Birmingham, chuir deirfiúr Enoch Burke, Ammi Burke, agus a mháthair Martina Burke isteach, ag spreagadh ball den Gharda Síochána dul i dteagmháil leo nuair a d’fhág triúr breithiúna an seomra cúirte.
Dúirt Martina Burke leis an gcúirt go raibh sé ‘ag bogha os comhair altóir an tras-inscne’.
Tar éis breis idirghabhálacha d’fhág an triúr breithiúna an seomra cúirte. Chuaigh roinnt gardaí isteach sa seomra cúirte agus bhain siad Ammi Burke den seomra.
Bí ar an gcéad duine a léann an Nuacht is déanaí i nGaeilge, leis an gclúdach is fearr ar chúrsaí reatha, Siamsaíocht bhríomhar agus Spórt.
