Seans go gciallódh bás Pápa Benedict XVI go scoirfidh an Pápa Proinsias mar Phápa freisin. Is cinneadh é a mhol sé le fada gur mhaith leis a dhéanamh.
Ba é Benedict an chéad phontiff le 600 bliain a chuaigh ar scor seachas bás a fháil in oifig – cinneadh iontasach ag an am, ach b’fhéidir gurb é an gnáthrud a tharloidh amach anseo.
Go luath i ndiaidh a thofa, thug an Pápa Proinsias le fios go bhféadfaí sé féin a éirí as freisin. Tá fadhbanna sláinte aige le blianta fada.
Dúirt sé gur mhaith leis go ndéanfaí normalú ar éirí as an pápa. Agus dúirt sé ina dhiaidh sin go raibh an mothú aige go mbeadh a am in oifig gearr. Dúirt sé freisin go raibh cinneadh Benedict éirí as a phost mar rud ‘misneach’.
An samhradh seo caite, tar éis cuairt ar Cheanada, dúirt an Pápa Proinsias go bhfuil ‘an doras ar oscailt’ dó má tá sé chun éirí as. Ní ‘tubaiste’ a bheadh ann, a dúirt sé.
Ach bhí an chuma ar an scéal go mbeadh fadhb mhór ann dá mbeadh triúr Pápa – duine ar fónamh agus beirt emeritus.
Mar sin, agus é ag smaoineamh ar an bhféidearthacht scoir, caithfidh go raibh an Pápa Proinsias, a shroich 86 bliain d’aois níos luaithe an mhí seo, tar éis breithniú a dhéanamh ar an bhfadhb a bhaineann le beirt phápa ar scor. Ach le bás Benedict, beidh sé níos éasca dó an cinneadh a dhéanamh.
Díreach roimh Lá Fhéile Pádraig, 13 Márta, déanfar comóradh 10 mbliana ó toghchán Proinsias mar an 266ú Pápa. Creidtear go bhféadfadh sé a chinneadh éirí as a phost a fhógairt timpeall an ama sin. Nó d’fhéadfadh sé é a dhéanamh tar éis seanadh (synod) easpaig san fhómhar.
Is cúis imní í sláinte Phroinsias le tamall de bhlianta. Baineadh scamhóg as agus é ina dhéagóir, agus tá sé ag fulaingt ó sciatica le blianta beaga anuas.
Tá gearrtha siar aige ar thurais phianmhair thar lear. Le linn a chuairte ar Cheanada i mí Iúil, d’úsáid sé cathaoir rothaí, siúlóir agus cána chun dul timpeall, tar éis dó a chuid ligament glúine ar dheis a ghortú níos luaithe sa bhliain. Is léir go raibh sé i bpian agus é ag éirí as cathaoireacha.
Chuir sé obráid ar a ghlúin as an áireamh freisin, ag rá go raibh ‘rianta fós’ aige tar éis obráid a mhair sé huaire an chloig i mí Iúil 2021, chun 13 orlach dá stéig (intestine) mhór a bhaint amach. Chaith sé 10 lá san ospidéal tar éis sin.
‘Beagán tástála’ a bhí sa turas i gCeanada, a dúirt sé le tuairisceoirí. ‘Ag m’aois agus leis na teorainneacha seo, caithfidh mé mo chuid fuinnimh a shábháil le bheith in ann freastal ar an Eaglais nó, a mhalairt ar fad, smaoineamh ar an bhféidearthacht dul ar leataobh.’
Le dul chun cinn san eolaíocht leighis, tá méadú tagtha ar an seans go mbeadh Pápa lag nó tuirseach nó fiú éagumasach (incapable) agus é fós in Oifig.
Tar éis dó éirí as, ghlac Benedict an teideal Pápa emeritus, agus lean sé ag caitheamh casóg bhán thraidisiúnta an Pápa, agus bhí cónaí air sa Vatacáin ag mainistir Mater Ecclesiae.
I gcodarsnacht leis sin, tá sé tugtha le fios ag Proinsias roimhe seo go nglacfadh sé an teideal Easpag emeritus na Róimhe, go mairfeadh sé go ciúin lasmuigh den Vatacáin, agus go seachnódh sé róbaí bána an phápa.
Bí ar an gcéad duine a léann an Nuacht is déanaí i nGaeilge, leis an gclúdach is fearr ar chúrsaí reatha, Siamsaíocht bhríomhar agus Spórt.
