Tá freagra tugtha ag an Tánaiste Micheál Martin ar cháineadh óna chomhcheannairí Rialtais Simon Harris agus Eamon Ryan.
Cháin ceannairí Fhine Gael agus an Chomhaontais Ghlais ceannaire Fhianna Fáil as gealltanais móra a thabhairt.
Dúirt Martin, áfach, nach raibh aon agóid ag cruinniú cheannairí an pháirtí faoi ghealltanais buiséid.
Bhí a mhíshástacht curtha in iúl ag an Taoiseach nua Simon Harris dá chomhghleacaithe faoi líon na ngealltanas a bhí ag Martin ag Ard Fheis a pháirtí an tseachtain seo caite.
Mar sin féin, chuir réamhtheachtaí (predecessor) Harris, Leo Varadkar, fearg ar a chuid páirtithe in bhFianna Fáil sa Rialtas anuraidh, ag gealladh ciorruithe cánach (tax cuts) agus breisithe maoinithe (funding) cúram leanaí roimh na cainteanna buiséid.
Dúirt aire amháin de chuid Fhine Gael, thar an deireadh seachtaine: ‘Bhí sé íorónta. Ba é seo an cineál rud a bhí Fianna Fáil de shíor ag gearán faoi le Leo, agus ag déanamh líomhaintí cosúla i gcoinne Simon Harris ag déanamh ráitis neamhaontaithe.
‘Agus anois téann Micheál ar aghaidh le hóráid Ard Fheis réamh-bhuiséid, an sórt rud a bhfaighfeá ó Bertie agus Charlie McCreevy ina laethanta éirimiúla.
‘Ar ndóigh, níor cheart go mbeimis ag súil le haon rud eile.’
D’fhreagair airí Fhianna Fáil, áfach, go raibh an rud céanna déanta ag Harris agus sprioc nua cúig bliana tógáil tithe fógartha ina óráid féin an tseachtain roimhe sin.
Níl Aire Tithíochta de chuid Fhianna Fáil, Darragh O’Brien, le figiúirí tithíochta nua a nochtadh go dtí mí Mheán Fómhair.
Ní hé an Taoiseach an t-aon cheannaire Comhrialtas, áfach, atá míshásta le hóráid Micheál Martin roimh an mbuiséad.
Tuairiscíodh gur thug ceannaire an Chomhaontais Ghlais Eamon Ryan aghaidh ar Micheál Martin ag cruinniú seachtainiúil ceannairí an Rialtais.
Dúirt Ryan go raibh gealltanais chaiteachais arbh fhiú níos mó ná €2 billiún tugtha ag ceannaire Fhianna Fáil.
Agus thug Ryan foláireamh eile do cheannairí Fhianna Fáil agus Fhine Gael nuair a dúirt sé le comhdháil a pháirtí féin go bhfuil na buiséid ‘do mhí Dheireadh Fómhair’.
Dúirt sé nach mbeidh an bua ag ‘gealltanais bhréagacha éasca’ ar na vótálaithe.
Dúirt Ryan: ‘Sílim gur cheart dúinn an buiséad a dhéanamh i mí Dheireadh Fómhair. Sílim gur cheart dúinn a bheith cúramach faoi ghealltanais freisin.’
Ag labhairt dó ag Comóradh Fhianna Fáil ar Éirí Amach 1916 ag Cnoc an Arbhair (Arbour Hill), áfach, dúirt Martin go raibh gach páirtí polaitíochta i dteideal a dtuairimí féin a leagan amach ní hamháin i dtéarmaí an bhuiséid, ach i dtaca leis na cúig bliana amach romhainn.
Dúirt sé go ndearna an Comhaontas Glas an rud céanna ag coinbhinsiún a pháirtí féin trína phríomhcheisteanna a liostú do na cúig bliana amach romhainn roimh an olltoghchán.
Dúirt Martin go raibh tuairimí bhuiséad Fhianna Fáil laistigh de chreat buiséid na bliana seo caite.
Táthar ag súil go dtiocfaidh méadú ar theannas comhrialtais sna míonna amach romhainn agus na trí pháirtí Rialtais ag iarraidh idirdhealú a dhéanamh eatarthu féin roimh an olltoghchán, a reáchtálfar ar nó roimh an 22 Márta an bhliain seo chugainn.
Mar sin féin, tá gach Teachta Dála agus iarrthóir curtha ar an airdeall ag a bpáirtithe le bheith réidh do thoghchán a thitfidh am ar bith ó dheireadh mhí Mheán Fómhair.
Táthar ag súil go ndeimhneofar an chéad lá buiséid eile don 10 Deireadh bhFómhair, ach tá tuairimíocht ann go bhféadfaí é a aistriú go dtí deireadh mhí Mheán Fómhair.
Ní hé seo an chéad uair a bhogtar an buiséad ar aghaidh; i 2022 fógraíodh an buiséad mí go luath chun déileáil leis an ngéarchéim costais mhaireachtála.
Má dhéanann an tAire Airgeadais Michael McGrath rud cosúil leis sin i mbliana, beidh sé ina chomhartha soiléir go bhfuil toghchán luath á phleanáil.
Níl na ceannairí páirtí agus airí sinsearacha ag iarraidh toghchán go dtí an bhliain seo chugainn ach de réir mar a bhíonn na trí pháirtí ag ullmhú dá bhfeachtais toghcháin féin – agus ar a laghad 15 Teachta Dála de chuid Fhine Gael gan súil go seasfaidh siad sa chéad toghchán eile – d’fhéadfadh an Rialtas teacht faoi bhrú ró-mhór.
• Más mian leat ríomhphost (email) a fháil leis na scéalta Gaeilge is fearr ar ExtraG.ie, ó Luan go hAoine, seol an focal ‘Tá’ chuig joeextragdotie@gmail.com
• Más mian leat tuilleadh eolais a fháil faoi conas do chuid Gaeilge a fheabhsú is féidir dul chuig Conradh na Gaeilge agus Foras na Gaeilge.
• Tá athbheochan na Gaeilge ar siúl faoi láthair, ar mhaith leat páirt a ghlacadh. Léigh beagán Gaeilge gach lá ar Extrag.ie
Bí ar an gcéad duine a léann an Nuacht is déanaí i nGaeilge, leis an gclúdach is fearr ar chúrsaí reatha, Siamsaíocht bhríomhar agus Spórt.
