Tá sonraí faoi cheiliúradh saoil iar-iriseoir RTÉ Charlie Bird fógartha. Táthar ag súil go mbeidh seirbhís don fheachtasóir (campaigner) mór le rá ar siúl i dTeach an Ard-Mhéara (Mansion House) i mBaile Átha Cliath Déardaoin at 2pm.
Luaitear madra Charlie freisin i measc iad siúd i saol an t-iriseoir nuair a tháinig sé chun solais go bhfuair Charlie bás go síochánta lena theaghlach in aice leis.
Tá níos mó ná €3.4m bailithe ag an gcraoltóir a d’iompaigh feachtasóir do Chumann Galar Néaróin Mótar na hÉireann (Irish Motor Neurone Disease Association) agus do Pieta House i san fheachtas Climb With Charlie nuair a d’éirigh sé suas Cruach Phádraig i gCo. Mhaigh Eo i 2022.
Agus an scéala faoina bhás ag scaipeadh, thosaigh na céadta ómós ag teacht isteach, lena n-áirítear ón Uachtarán Michael D Higgins a chuir síos air mar ‘fhear fíor-suntasach’.
Dúirt an Tánaiste Micheál Martin go ndearna Chalie ionadaíocht don chraoltóireacht seirbhíse poiblí in Éirinn ar a ndícheall.
Bhí an t-amhránaí Daniel O’Donnell i measc na gcéadta duine a tháinig le Charlie ar a shiúlóid carthanachta suas Cruach Phádraig.
‘Go hionraic, nuair a shroich Charlie barr Chruach Phádraig bhí sé ar cheann de na heispéiris is mothúcháin a bhí agam riamh i mo shaol, ní dhéanfaidh mé dearmad go deo air, bhí sé dochreidte.
Bhí a neart inspioráideach,’ a dúirt an tUasal O’Donnell le RTÉ.
Cuimhneofar ar Charlie Bird mar gheall ar a chuid iriseoireachta iontach agus a fheachtasaíocht gan staonadh ar son daoine eile fiú nuair a bhain a bhreoiteacht a shláinte agus a ghlór uaidh.
Diagnóisíodh an t-iriseoir veteranach leis an ngalar do-leigheasta (incurable) i 2021 tar éis dó fadhbanna lena ghuth a thabhairt faoi deara ar dtús.
Agus ó shin i leith tá sé i mbun feachtais ar son carthanachtaí (charities) éagsúla agus dhiúltaigh sé imeacht go ciúin.
Bhí sé an-oscailte agus macánta faoin turas a rinne sé leis an ngalar, ó fuair sé diagnóis uafásach.
Agus nuair a chaill sé a chumas cainte (ability to talk) rinne sé cumarsáid trí aip gutha ar a ghuthán.
Agus bhí aithne againn ansin, ar an glór sin, ar an aip, díreach mar a bhí aithne againn ar a ghlór sna blianta roimhe sin ag tuairisciú ar mhórscéalta an lae ar Nuacht RTÉ.
Dúirt Seamus Dooley, rúnaí Éireannach Ceardchumann Náisiúnta na nIriseoirí (National Union of Journalists, NUJ): ‘Cé go rabhamar ag súil leis an scéala seo, is cúis bhróin ollmhór é fós.
‘Le tacaíocht óna bhean chéile Claire, bhí Charlie ina chath le galar mótair néaróin i radharc an phobail, le diongbháilteacht agus macántacht.
‘Ba iad na tréithe a léirigh sé le linn a bhreoiteachta – greann, diongbháilteacht fhíochmhar agus flaithiúlacht spioraid (generosity of spirit)– na tréithe céanna a léirigh Charlie Bird mar iriseoir.
‘Níor cheart a shaol a shainmhíniú ag a bhreoiteacht ach ag na tréithe suntasacha a léirigh sé in aghaidh na ndeacrachtaí (adversity). Fágann sé oidhreacht shuntasach.
‘Bhí Charlie ina ball ar feadh a saoil den NUJ agus ina iarchathaoirleach ar chraobh chraolacháin Bhaile Átha Cliath.’
Rugadh Charlie Bird i Meán Fómhair 1949, agus d’éirigh sé as RTÉ i mí Lúnasa 2012 tar éis dó a bheith ina Phríomh-Chomhfhreagraí Nuachta le Nuacht agus Cúrsaí Reatha RTÉ go dtí Eanáir 2009.
Ghlac sé le ról Comhfhreagraí Washington ansin sular fhill sé ar a phost roimhe sin in Éirinn i 2010.
Tar éis a dhiagnóis MND, d’fhógair Charlie Climb With Charlie – feachtas inar dhreap an pobal agus daoine cáiliúla Éireannacha Cruach Phádraig i gCo Mhaigh Eo chun feasacht a ardú faoin riocht.
I mí na Bealtaine 2023, dúirt Charlie gur fágadh ‘go hiomlán sáite’ é nuair a bhuail sé le Bruce Springsteen.
San am a chuaigh thart chuir sé a ghuí in iúl go seinnfí amhrán Springsteen, Land of Hope and Dreams, ag a shochraid, agus Springsteen ag tiomnú an amhráin dó ag gig an RDS leis an E Street Band.
• Más mian leat ríomhphost (email) a fháil leis na scéalta Gaeilge is fearr ar ExtraG.ie, ó Luan go hAoine, seol an focal ‘Tá’ chuig joeextragdotie@gmail.com
• Más mian leat tuilleadh eolais a fháil faoi conas do chuid Gaeilge a fheabhsú is féidir dul chuig Conradh na Gaeilge agus Foras na Gaeilge.
• Tá athbheochan na Gaeilge ar siúl faoi láthair, ar mhaith leat páirt a ghlacadh. Léigh beagán Gaeilge gach lá ar Extrag.ie
Bí ar an gcéad duine a léann an Nuacht is déanaí i nGaeilge, leis an gclúdach is fearr ar chúrsaí reatha, Siamsaíocht bhríomhar agus Spórt.
