Tá Leo Varadkar ag iarraidh tromlach an Rialtais a neartú trí ‘tuiscint rúnda’ (secret understanding) le Teachtaí Dála Neamhspleácha.
Tá an Taoiseach ag iarraidh seasamh an Chomhrialtais a cinntiú chun trioblóid a sheachaint roimh an gcéad olltoghchán eile.
Mar sin féin, tá an cinneadh, freisin, mar chuid d’iarracht cosc a chur ar Shinn Féin dul isteach i rialtas, a dúirt foinsí leis an Irish Daily Mail. Dúirt pleanálaí Rialtais amháin: ‘Ní fúinn féin amháin é seo.’
Dúirt an foinse: ‘It is all part of turning the screw on Sinn Féin. We want to erode this notion that they are an effective or realistic alternative.’
Dúirt foinse shinsearach pholaitíochta: ‘Bhí go leor daoine tuaithe an-sásta a d’fhág oifig an Taoisigh i rith na seachtaine roimh a ainmniúchán mar Taoiseach, iad ag gáire cosúil le “Cheshire cat”.’
Dúirt TD Neamhspleách amháin faoi na cainteanna: ‘Chuaigh mé isteach le liosta fada… Níl le rá agam ach go bhfuil mé an-sásta. Beidh an Rialtas seo an-chomhoibritheach.’
‘It is all part of turning the screw on Sinn Féin. We want to erode this notion that they are an effective or realistic alternative.’
foinse an rialtas
Thug TD Neamhspleách eile faoi deara: ‘Níl aon rud síos ar pháipéar. Is focal ró-gharbh é “margadh”. An rud atá againn ná “tuiscint” ar na rudaí atá uainn.”
Dúirt siad: ‘Tá a fhios ag Leo cad atá uainn. Agus is cinnte go bhfuil a fhios againn cad a theastaíonn ó Leo.’
Ach chuir ‘tuiscint’ an Rialtais le Teachtaí Dála Neamhspleácha fearg ar roinnt TDanna ón mbinse cúil.
Dúirt TD amháin de chuid Fhianna Fáil: ‘Is náire é. Bhí Micheál [Martin] i dTiobraid Árann le déanaí ag oscailt ospidéil agus [Michael] Lowry in aice leis, ar a ghualainn le haghaidh na ngrianghraif. Bhí an Teachta Dála áitiúil de chuid Fhianna Fáil Jackie Cahill síos an cúl leis na comhairleoirí.’
Bhí sé ‘soiléir cá bhfuil an chumhacht’.
Dúirt TD sinsearach de chuid Fhine Gael: ‘Tá sé “excruciating”. Deirtear gach rud leo. Is féidir le cuid acu siúl isteach sa Dáil, cliceáil ar a méar agus tagann na hairí ag rith, ar nós freastalaithe. Ní féidir linn fiú iarraidh orthu glaoch a chur ar ais.’
Is iad na príomh-Teachtaí Dála a bhfuil súil ag an Rialtas go mbeidh ‘tuiscint’ acu leo ná Cathal Berry, Seán Canney, Peter Fitzpatrick, Noel Grealish, Matt Shanahan agus Michael Lowry. Vótáil an tUasal Canney, áfach, in aghaidh ainmniúchán Leo Varadkar mar Thaoiseach nua.
Iar-aire de chuid Fine Gael is ea an TD Thiobraid Árann an tUasal Lowry. D’éirigh sé as an bpáirtí i 1996 tar éis imscrúdú Bhinse Moriarty. Ansin in 2018, ciontaíodh é as eolas cánach corparáide mícheart a sheachadadh, agus gur theip ar chuntais chearta a choinneáil idir 2002 agus 2007. Gearradh fíneáil €25,000 air.
Níltear ag súil, áfach, go gcuirfidh an tuiscint rúnda bac ar Shinn Féin iarracht a dhéanamh a bheith i rialtas tar éis an chéad toghcháin eile.
Dúirt urlabhraí sláinte an pháirtí David Cullinane inné go bhfuil sé ag súil nach mbuafaidh siad téarma amháin ach dhá théarma sa rialtas.
Dúirt sé: ‘Creidim go fírinneach má fhaigheann muid seans sa rialtas, go bhfaighfimid an dara téarma sa rialtas mar ceapaim go n-éireoidh linn.’
Bí ar an gcéad duine a léann an Nuacht is déanaí i nGaeilge, leis an gclúdach is fearr ar chúrsaí reatha, Siamsaíocht bhríomhar agus Spórt.
