Bhí ról tábhachtach cheana féin i stádas na Gaeilge i gcóras cúirteanna na hEorpa, ag an mbreitheamh Éireannach atá ag dul go dtí an Chúirt Eorpach um Chearta an Duine.
Tá Úna Ní Raifeartaigh, breitheamh sa Chúirt Achomhairc, tofa mar bhreitheamh na hÉireann ar an gCúirt Eorpach um Chearta an Duine.
Toghadh í Dé Máirt ag comhthionól parlaiminte Chomhairle na hEorpa chuig an gcúirt i Strasbourg.
Roimhe seo bhí baint aici leis an gcás ar léirigh go bhféadfaí cásanna cúirte a éisteacht i nGaeilge san Aontas Eorpach.
Tugadh breithiúnas in Eanáir 2021 sa chéad chás riamh ar phléigh Cúirt Bhreithiúnais an Aontais Eorpaigh i nGaeilge.
Tháinig an breithiúnas sin tar éis do Úna Ní Raifeartaigh soiléiriú a lorg, mar bhreitheamh Ard-Chúirte, maidir le ceist dlí faoi threoracha Eorpacha.
An cheist a bhí ann ná, an bhfuil sé de rogha ag cúirt i mballstát de chuid an Aontais Eorpaigh diúltú faoiseamh a cheadú i gcás faoi chearta a bhaineann le dlí na hEorpa.
Dúirt Cúirt Bhreithiúnais an Aontais Eorpaigh gur faoin gcúirt i mBaile Átha Cliath atá sé.
Agus lorgaíodh an soiléiriú sin mar gheall ar chinneadh san Ard-Chúirt i mBaile Átha Cliath i mí Iúil 2019 go raibh dualgas teanga faoi dhlí Eorpach á shárú ag an Stát seo mar go gceadaítear Béarla amháin a úsáid ar lipéid agus pacáistiú táirgí leighis d’ainmhithe.
Cúirt idirnáisiúnta atá lonnaithe i Strasbourg is ea an Chúirt Eorpach um Chearta an Duine. Cuimsíonn sé 46 breitheamh, duine amháin ó gach ceann de bhallstáit Chomhairle na hEorpa a dhaingnigh an Coinbhinsiún um Chosaint Cearta an Duine agus Saoirsí Bunúsacha.
Cuireann an chúirt an Coinbhinsiún Eorpach um Chearta an Duine i bhfeidhm, agus déanann na breithiúna cinneadh neamhspleách ar ghearáin maidir le sáruithe ar an gCoinbhinsiún agus ní mar ionadaithe dá mBallstáit. Tá a chinntí ceangailteach ar thíortha.
Agus tá stair ag an mBreitheamh Ní Raifeartaigh ag cosaint cearta cainteoirí Gaeilge laistigh den tseirbhís chúirte.
De réir tuairisc.ie, dúirt sí gur measa go minic a chaitear le Gaeilgeoirí a thagann os comhair na gcúirteanna in Éirinn agus a mbíonn seirbhísí aistriúcháin ag teastáil uathu ná mar a chaitear le himircigh.
‘Is léir an dearcadh sin, fiú sa lá atá inniu ann….bíonn glacadh níos fearr le heachtrannaigh, más maith leat, a labhraíonn teangacha seachas an Béarla, chomh fada agus nach Éireannaigh iad,’ a dúirt sí i bhFeabhra 2020.
• Más mian leat ríomhphost (email) a fháil leis na scéalta Gaeilge is fearr ar ExtraG.ie, ó Luan go hAoine, seol an focal ‘Tá’ chuig joeextragdotie@gmail.com
• Más mian leat tuilleadh eolais a fháil faoi conas do chuid Gaeilge a fheabhsú is féidir dul chuig Conradh na Gaeilge agus Foras na Gaeilge.
• Tá athbheochan na Gaeilge ar siúl faoi láthair, ar mhaith leat páirt a ghlacadh. Léigh beagán Gaeilge gach lá ar Extrag.ie
Bí ar an gcéad duine a léann an Nuacht is déanaí i nGaeilge, leis an gclúdach is fearr ar chúrsaí reatha, Siamsaíocht bhríomhar agus Spórt.
