Tá Enoch Burke seolta ar ais go Príosún Mountjoy, tar éis dó diúltú arís fanacht amach ón scoil a bhíodh sé ag teagasc ann.
Dúirt sé: ‘Ní dhearna mé aon rud mícheart.’
Ag béicíl faoi ‘dhlíthe éagóracha’ agus cearta creidimh, b’éigean máthair, athair agus deirfiúr an Uasail Burke a thionlacan amach as an Ard-Chúirt ag gardaí sula bhféadfadh an Breitheamh Mark Sanfey ordú don Uasal Burke filleadh ar a chill.
Cuireadh an t-iarmhúinteoir staire agus Gearmáinise as a phost i mí Eanáir ó Wilson’s Hospital School san Iarmhí agus cuireadh i bpríosún é as díspeagadh (contempt) cúirte an mhí seo caite.
Rinne sé gearán nár bhreithnigh aon bhreitheamh a argóint, gur sáraíodh a cheart bunreachtúil chun a chreideamh a chleachtadh nuair a d’iarr príomhoide na scoile air ‘trasinscneach a fhormhuiniú’.
‘Níor cheart dom a bheith sa phríosún. Níl aon rud mícheart déanta agam. Ní dhearna mé coir ar bith,’ a dúirt sé.
Dúirt sé: ‘Is Críostaí mé. Bhí mé i mo shaoránach géilliúil don dlí ar feadh mo shaoil…ní creideamh Críostaí é tras-inscne agus is líne é nach féidir liom a thrasnú. Fear agus baineann an creideamh Críostaí’.
Dúirt an Breitheamh Sanfey, áfach, nach raibh de chúram air feidhmiú mar chúirt achomhairc chun athbhreithniú a dhéanamh ar chinntí breithimh eile.
Chuir ordú srian ar an Uasal Burke dul isteach sa scoil.
Cuireadh chun príosúin é den chéad uair i mí Mheán Fómhair seo caite ar feadh trí mhí agus cuireadh ar ais ansin é go luath an mhí seo caite mar gheall ar a dhíspeagadh cúirte leanúnach.
Agus níor chuir fíneáil laethúil €700 bac ar a fhreastal laethúil ar an scoil le linn an téarma.
‘Is é an rud atá orm a dhéanamh ná a chinntiú go gcloítear le horduithe na cúirte seo,’ a dúirt an breitheamh.
D’fhreagair an tUasal Burke: ‘Tá sé sin éagórach. Níl saoránaigh na tíre seo dílis d’ordú atá éagórach…ní féidir leat ordú a thabhairt dom cloí le hordú éagórach.’
D’fhreagair an Breitheamh Sanfey: ‘Níl mé ag ordú duit aon rud a dhéanamh. Tá mé ag tabhairt deis duit do dhíspeagadh oscailte a ghlanadh ar ordú ar dhiúltaigh tú géilleadh dó go cothrom.’
Chuir Martina, máthair an Uasail Burke, isteach, ag rá: ‘Cuireadh ar fionraí é mar gheall ar a chreideamh reiligiúnach – náire oraibh.’ Lean sí uirthi: ‘Tá tú cuntasach os comhair Dé Uilechumhachtaigh as seasamh leis an mbunreacht.’
Tháinig a dheirfiúr, Ammi, isteach ag béicíl: ‘Tá tú chun iallach a chur ar fhear óg géilleadh do dhlí atá mídhleathach.’
D’ardaigh an breitheamh ar feadh cúig nóiméad, ach nuair a d’fhill sé agus lean an scairt ar aghaidh, d’iarr sé ar an gcúigear Garda a bhí i láthair na triúr gaolta Burke a bhaint den chúirt.
Dúirt Rosemary Mallon SC, ar son bhord bainistíochta na scoile, go raibh leisce ar an scoil an tUasal Burke a fheiceáil ag filleadh ar an gcúirt, ach gur bhraith sí nach raibh aon rogha aici mura ngeallfadh sé fanacht as.
Tar éis dó fiafraí den Uasal Burke arís an nglanfadh sé a dhíspeagadh, agus gan freagra a fháil, dúirt an breitheamh: ‘Ar theip ar an gcosantóir a dhíspeagadh a ghlanadh, tabharfar do Mountjoy é go dtí go nglanfaidh sé a dhíspeagadh.’
Dúirt sé leis an Uasal Burke go bhféadfadh sé a intinn a athrú am ar bith, agus go ndéanfadh sé an cás a liostú le haghaidh athbhreithniú arís i mí na Nollag.
Dúirt sé gur cheart don Uasal Burke costais dlí na scoile a íoc.
• Más mian leat ríomhphost (email) a fháil leis na scéalta is fearr ar ExtraG.ie, ó Luan go hAoine, seol an focal ‘Tá’ chuig joeextragdotie@gmail.com
• Más mian leat tuilleadh eolais a fháil faoi conas do chuid Gaeilge a fheabhsú is féidir dul chuig Conradh na Gaeilge agus Foras na Gaeilge.
Bí ar an gcéad duine a léann an Nuacht is déanaí i nGaeilge, leis an gclúdach is fearr ar chúrsaí reatha, Siamsaíocht bhríomhar agus Spórt.
