Tá achainí déanta ag bainisteoirí na mbunscoileanna ar mhaoiniú (funding) breise le go mbeidh siad in ann na bunchostais a bhaineann le reáchtáil na scoileanna a íoc.
Deir siad nach bhfuil dóthain acu leis na harduithe suntasacha atá ar an gcostas fuinnimh, árachais (insurance), glantacháin agus diúscartha dramhaíola (waste disposal) a íoc an geimhreadh seo, de réir tuairisce ó RTÉ.
Méadaíodh maoiniú caipitíochta (capitation grants) stáit do scoileanna anuraidh faoi 40%.
Ach cuireadh an beart mar ardú ‘aon uaire’ ar chostais mhaireachtála, ach deir bunscoileanna go mbeidh sé seo ag teastáil uathu agus ardú breise 10% i mBuiséad na bliana seo ionas nach mbeidh siad ag brath go hiomlán ar ranníocaíochtaí deonacha ó thuismitheoirí (contributions from parents) chun bunriachtanais a sholáthar, mar teas, solas, agus uisce.
I gcomhráiteas, tá sé ráite ag seacht gcomhlacht bainistíochta bunscoile na tíre cé go raibh ardú 40% na bliana seo caite an-tábhachtach chun cabhrú le scoileanna.
Tá foláireamh tugtha acu nach ceist do dhaoine aonair amháin í an ghéarchéim leanúnach costais mhaireachtála ach do phobail uile na scoile.
Dúirt an Príomhoide Richie Ryan ó Scoil Náisiúnta Chaisleán Uí Chonaill: ‘Is cosúil go bhfuil méadú réasúnta ag 40% ach nuair a chuireann tú é i gcomparáid lenár gcuid billí níl sé maith go leor.’
Ag an scoil, thaispeáin an tUasal Ryan billí leictreachais a léiríonn méadú beagnach ceithre huaire ar chostais ó 2019, agus billí ola a léiríonn ardú idir 70% agus 120%.
Míníonn an tUasal Ryan nach bhfuil ach pointe breiseán amháin (one power point) ag formhór na seomraí ranga.
Ní chuidíonn díon feilte (felt roof) cothrom na scoile.
Tá iarrtha ag Comhlachtaí Bainistíochta Bunscoile lena n-áirítear An Foras Pátrúnachta, Cumann Bhainisteoirí na mBunscoileanna Caitliceacha (CPSMA), agus Educate Together ardú láithreach ar an mbunráta caipitíochta go €275 an dalta (is é sin méadú de €17 ar an mbliain seo caite). Tá siad ag iarraidh ardú 10% thar gach deontas caipitíochta eile.
Tá maoiniú breise á lorg acu freisin le haghaidh glantacháin a chur in ionad deontas glantacháin Covid atá scortha agus tá siad ag iarraidh go ndéanfaí athchóiriú ar mhaoiniú bliantúil TFC a deir siad atá curtha ar ceal.
Tá siad ag éileamh níos mó cinnteachta freisin maidir le cén uair a íoctar deontais éagsúla le scoileanna le gur féidir le scoileanna pleanáil a dhéanamh.
Dúirt Ard-Rúnaí an CPSMA Séamus Mulconry go dteastaíonn cabhair ó scoileanna ‘láithreach’.
Ní féidir le scoileanna brath ar fhóirithint ó bhanc Mam agus Daid a thuilleadh. Caithfidh an Rialtas a dhualgais bhunreachtúla a chomhlíonadh.’
D’iarr sé go ndéanfaí “méadú beag” de €9m ar mhaoiniú caipitíochta do bhunscoileanna.
Níl an ghéarchéim costais mhaireachtála imithe agus tá boilsciú ionsuite anois sa chóras, a dúirt an tUasal Mulconry.
• Más mian leat ríomhphost (email) a fháil leis na scéalta is fearr ar ExtraG.ie, ó Luan go hAoine, seol an focal ‘Tá’ chuig joeextragdotie@gmail.com
• Más mian leat tuilleadh eolais a fháil faoi conas do chuid Gaeilge a fheabhsú is féidir dul chuig Conradh na Gaeilge agus Foras na Gaeilge.
Bí ar an gcéad duine a léann an Nuacht is déanaí i nGaeilge, leis an gclúdach is fearr ar chúrsaí reatha, Siamsaíocht bhríomhar agus Spórt.
