Tá an tAire Tithíochta Darragh O’Brien faoi bhrú chun athbhreithniú a dhéanamh ar a mhórscéim chun foirgnimh fholmha a athrú ina dtithe, tar éis do fhigiúirí nua a thaispeáint go bhfuil an tionscadal ag streachailt le tosú.
Deimhníonn figiúirí a fuair ExtraG.ie nár éirigh ach le 66 iarratas, chuig 31 údarás áitiúil na tíre, faoin scéim Croi Cónaithe – an séú cuid den iomlán – go dtí seo.
Sheol an tAire O’Brien an tionscnamh – a bhfuil sé mar aidhm aige 2,000 teach a athchóiriú faoi 2025 le buiséad €30 milliún – le go leor poiblíochta i mí Iúil.
Ag an am dúirt sé go rachadh an scéim i ngleic le fadhb na bhfoirgnimh nach raibh á n-úsáid, agus go mbeadh seans ag ‘daoine cónaí i mbailte agus sráidbhailte beaga, ar bhealach inbhuanaithe’.
Léiríonn figiúirí a dheimhnigh Roinn an Aire, áfach, mar fhreagra ar cheisteanna ó TD Shinn Féin Claire Kerrane, go bhfuil deacrachtaí leis an scéim.
Faoin tionscnamh Croí Cónaithe cuirtear deontais suas le €30,000 ar fáil chun réadmhaoine folmha a athchóiriú ina dtithe. Ina measc sin tá athchóiriú foirgneamh nár úsáideadh roimhe seo mar thithe.
Bhí sé i gceist go gcuideodh an scéim le lár na mbailte a athnuachan agus go mbeadh sé mar chuid lárnach de phlean an Stáit chun dul i ngleic leis an nganntanas tithíochta ar fud na tíre.
Ach go dtí seo níor úsáideadh ach €70,000 den chiste €30 milliún, agus rinneadh 419 iarratas chuig comhairlí, agus níor éirigh ach le 66 acu sin.
Deimhníonn na figiúirí nach bhfuil fiú teach amháin ceadaithe ag 15 údarás áitiúil go dtí seo faoin scéim, lena n-áirítear contaetha mar an Cabhán, Dún na nGall, Ciarraí, Cill Chainnigh, Longfort, Lú, an Mhí, Ros Comáin agus Port Láirge.
Ag trácht dó ar an líon íseal atá ag teastáil, d’iarr an Teachta Kerrane ar an Aire athbhreithniú a dhéanamh láithreach ar an scéim.
Dúirt an TD Ros Comáin-Gaillimh le ExtraG.ie: ‘Tá ceisteanna faoi an scéim, nach mór don Aire breathnú orthu anois.
‘Dúirt mé ar dtús nach raibh an sprioc chun 2,000 teach folamh a athchóiriú faoi 2025 uaillmhianach go leor ach ag féachaint ar an líon beag iarratas a ceadaíodh, má leantar ar aghaidh leis sin, ní gheobhaidh muid rud ar bith gar do 2,000.
‘Chun é seo a sheachaint, ní mór dúinn a chinntiú go gceadaítear na hiarratais seo go tráthúil agus go bhfuil an maoiniú ann chun freastal ar an éileamh sin.’
Dúirt Kerrane go bhfuil foirgnimh fholmha i lár bailte na tíre ‘ina dúchan’, agus dúirt sí go bhfuil ‘go leor acu siúd a dúnadh le linn cúlú eacnamaíochta 2008 ag dul in olcas ó shin.
Mar fhreagra ar cheisteanna ó Kerrane, dúirt an tAire O’Brien go bhfuil ‘athbhreithniú leanúnach ar siúl agus go dtabharfar faoi athbhreithniú iomlán ar Chiste na mBailte Croí Cónaithe i lár na bliana 2024.
In ainneoin an méid beag atá ceadaithe, dúirt urlabhraí don Roinn Tithíochta go bhfuil ‘spéis sa deontas go dtí seo, agus gur ábhar misnigh é’.
Mar fhreagra ar cheisteanna ó ExtraG.ie, dúirt an t-urlabhraí: ‘Tógann sé go leor ama iarratais a mheasúnú. Ní mór doiciméid tacaíochta sonraithe a chur isteach leis an iarratas agus cuairt a thabhairt ar an suíomh ag an údarás áitiúil.
‘I gcásanna áirithe, caithfidh an t-údarás áitiúil dul ar ais chuig an iarratasóir le haghaidh faisnéise breise.’
Bí ar an gcéad duine a léann an Nuacht is déanaí i nGaeilge, leis an gclúdach is fearr ar chúrsaí reatha, Siamsaíocht bhríomhar agus Spórt.
