Tá an tAire Leasa Shóisialaigh Heather Humphreys i mbun cogaidh le Naomh Uinseann de Pól (St Vincent de Paul) tar éis cáineadh gur theip ar arduithe leasa shóisialaigh coinneáil suas leis an mboilsciú (inflation).
Ó Eanáir, tiocfaidh méadú €12 sa tseachtain ar rátaí seachtainiúla leasa shóisialaigh agus ar an bpinsean Stáit mar chuid de Bhuiséad 2024.
Ach dúirt Naomh Uinseann de Pól gur cheart go mbeadh na harduithe níos mó ná dhá oiread an fhigiúir sin agus nach mbeidh ‘daoine in ann coimeád suas leis an gcostas maireachtála’.
Dhiúltaigh an tAire Fhine Gael, áfach, don dearbhú go raibh gá le harduithe de €27.50.
Tá sé ráite ag Naomh Uinseann de Pól gur ‘ciorrú fíorthéarmach (real-term cut) ar íocaíochtaí cosanta sóisialta a bhí san ardú €12’.
Dúirt said: ‘Tá €12 níos lú ná leath an méid a bhí ag teastáil chun coinneáil suas leis na costais mhaireachtála ardaithe.’
Luaigh Ms Humphreys cás-staidéar a rinne a Roinn a léirigh go mbeadh cuid de na daoine ar an bpinsean Stáit €33 níos fearr as dá n-áireofaí (include) leo liúntais (allowances) eile agus íocaíochtaí aonuaire (once-off payments) cosúil le bónas na Nollag.
‘Níl a fhios agam cad iad na cuntasaíocht ag Naomh Uinseann de Pól, ach sin an rud atá romham. €33 sa tseachtain níos fearr as,’ a dúirt sí.
Dúirt sí nuair a chuirtear na híocaíochtaí cnapshuime (lump sum) aonuaire go léir le chéile dóibh siúd is leochailí (vulnerable), go bhfuil siad níos fearr as.
Beidh naoi n-íocaíocht cnapshuime (lump sum) ann dóibh siúd a fhaigheann bearta leasa éagsúla thar 2023 agus 2024, lena n-áirítear: sochar leanaí (child benefit) dúbailte i mí na Nollag; €400 dóibh siúd atá faoi mhíchumas (disabled) agus cúramóirí (carers); €200 dóibh siúd a fhaigheann an liúntas um Maireachtáil Aonair (Living Alone allowance).
Cháin Age Action freisin cinneadh an Rialtais gan an liúntas maireachtála aonair a ardú, agus dúirt siad tar éis cnapshuime de €200, nach leor an ráta seachtainiúil.
Dúirt an Dr Tricia Keilthy, Ceannasaí Ceartais Shóisialta le Naomh Uinseann de Pól, gurb é an Buiséad seo ‘an rud a bhí faitíos orainn faoi, i ndiaidh bhuiséad na bliana seo caite, nuair a bhí an bhéim ar íocaíochtaí aonuaire agus níos lú ar ghníomhartha a mbeadh tionchar tromchúiseach acu ar laghdú na bochtaineachta’.
Dúirt Derval McDonagh, Príomhfheidhmeannach Inclusion Ireland, go raibh an ardú €12 ar an liúntas míchumais agus cúramóirí mar ‘buille suaite ar chearta an duine’ dóibh siúd atá faoi mhíchumas.
‘Déanann íocaíochtaí aonuaire neamhaird ar an gcruachás eisiaimh agus neamhionannais atá in Éirinn sa lá atá inniu ann. Tréig Buiséad 2024 daoine faoi mhíchumas a bhfuil cónaí orthu i bhfad faoi bhun na teorann bochtaineachta, agus tá cúramóirí imeallaithe ag iompar meáchan na gcóras briste cheana féin,’ a dúirt sí.
• Más mian leat ríomhphost (email) a fháil leis na scéalta is fearr ar ExtraG.ie, ó Luan go hAoine, seol an focal ‘Tá’ chuig joeextragdotie@gmail.com
• Más mian leat tuilleadh eolais a fháil faoi conas do chuid Gaeilge a fheabhsú is féidir dul chuig Conradh na Gaeilge agus Foras na Gaeilge.
Bí ar an gcéad duine a léann an Nuacht is déanaí i nGaeilge, leis an gclúdach is fearr ar chúrsaí reatha, Siamsaíocht bhríomhar agus Spórt.
