Tá Evelyn Cusack, an réamhaisnéiseoir aimsire (weather forecaster) is cáiliúla in Éirinn, ag dul ar scor tar éis di bheith ag obair le Met Éireann ar feadh 42 bliain.
Chaith sí 30 de na 42 bliain sin ag cur réamhaisnéis aimsire i láthair ar RTÉ.
Dúirt sí go bhfuil ‘athrú chun feabhais’ tagtha ar réamhaisnéis na haimsire ó thosaigh sí agus dúirt sí gurb é Intleacht Shaorga (Artificial Intelligence, AI) an chéad réabhlóid eile aimsire.
Tar éis di staidéar a dhéanamh ar Mhata agus ar Fhisic i UCD fuair Evelyn post i Met Éireann i 1981.
Dúirt sí nuair a chuaigh sí isteach nach raibh satailítí ná idirlíon ar bith ann.
‘Ba ghnách linn cairteacha a fháil ar pháipéar leictreastatach (electrostatic paper), agus thógfadh sé leath uair an chloig ar chúpla cairt teacht isteach,’ a dúirt sí.
I 1988, thosaigh Evelyn ag cur réamhaisnéis na haimsire i láthair ar RTÉ agus lean sí ag déanamh amhlaidh ar feadh 30 bliain.
Fuair sí ardú céime go Ceannaire Réamhaisnéise in 2017, ag cuimhneamh ar an gcéad bhliain an-ghnóthach sa phost.
‘Bhí m’annus horribilis agam,’ a dúirt sí, ag baint úsáide as frása a úsáid an Bhanríon Eilís II na Breataine in óráid a thug sí i 1992, bliain a raibh scannal agus tubaiste ann do theaghlach ríoga na Breataine.
SCÉAL EILE: Magadh déanta ag Una Healy ar David Haye ina hamhrán nua faoi na scéalta ‘throuple’
Dúirt Ms Cusack gur thosaigh na troiblíodí le Storm Ophelia agus gur lean Stoirm Emma agus an ‘Beast from the East’ na míonna ina dhiaidh sin.
‘Mar sin, bhí mé ag tnúth le samhradh deas ansin agus fuaireamar samhradh deas,’ a dúirt sí.
Go deimhin, a dúirt sí, bhí sé chomh deas go raibh triomach (drought).
SCÉAL EILE: Tháinig Schofield chugam ag
caoineadh sular tháinig sé amach le rá go raibh sé aerach, a deir Holmes
‘Agus ansin bhíomar sa NECG (Grúpa Comhordaithe Éigeandála Náisiúnta, National Emergency Coordination Group) arís toisc go raibh ganntanas uisce ann.
‘Mar sin, shíl mé gur sin é … ach ní mar sin a bhí.’
Dúirt Ms Cusack go raibh sí ag an an Comórtas Náisiúnta Treabhdóireachta (National Ploughing Championships) i mí Mheán Fómhair agus go raibh rabhadh gaoithe Stádas Buí i bhfeidhm.
‘D’fhéach mé agus shíl mé ó, timpeall 80-90km/u gaotha, sráidbhaile ollmhór puball agus 100,000 duine ann.’
Mhol sí go gcuirfí an ócáid ar ceal.
SCÉAL EILE: D’fhéadfadh AI an cine daonna a scriosadh, dar le saineolaithe AI
‘Ba mhór an tsuim a bhí ann ansin…bhí an chuma ar an scéal gur rud ollmhór é le déanamh.’
Is cuimhin léi an aimsir a bheith an-socair an mhaidin sin ag 6rn.
‘Ach ansin, buíochas le Dia, díreach go proifisiúnta domsa, chuaigh na gaotha suas agus bhí gach rud leata.’
Ar ndóigh, dúirt sí: ‘Is léir nach mian leat aon duine a ghortú nó tithe a leagadh, ach ba mhaith leat go mbeadh do réamhaisnéis ceart agus a bheith in ann dóthain fógra a thabhairt gur féidir le daoine beart a dhéanamh faoi.’
Bí ar an gcéad duine a léann an Nuacht is déanaí i nGaeilge, leis an gclúdach is fearr ar chúrsaí reatha, Siamsaíocht bhríomhar agus Spórt.
