D'ardaigh AIB a rátaí morgáiste seasta (fixed-rate mortgages) ar thithe nua faoi leath faoin gcéad, agus táthar ag súil le níos mó arduithe morgáiste sa bhliain nua.

Ciallaíonn an t-ardú AIB is déanaí go bhfuil méadú €70 sa mhí ar mhorgáiste nua €250,000 le haghaidh 30 bliain, rud a chosnaíonn €840 sa bhreis in aghaidh na bliana.

Deir saineolaithe tionscail gur chóir do chustaiméirí iad féin a ullmhú le haghaidh sraith de arduithe rátaí úis níos mó sna míonna amach romhainn, de réir mar a leanann an Banc Ceannais Eorpach (BCE) ag ardú rátaí.

Ba é an fógra is déanaí ná an dara méadú a rinne AIB i gceann dhá mhí. I mí Dheireadh Fómhair, mhéadaigh AIB rátaí seasta d’iasachtaí tithe nua 0.5%.

Ní dhéanfaidh an méadú 0.5% is déanaí seo difear do shealbhóirí morgáiste ráta seasta (fixed-rate mortgage holders) AIB nó dóibh siúd a bhfuil morgáistí ar ráta inathraithe (variable-rate mortgages) acu.

Dúirt AIB nach mbeidh tionchar ag an ardú is déanaí maidir le custaiméirí a tharraingíonn a gcuid morgáistí anuas roimh an 16 Eanáir.

Tá ardú tagtha ar rátaí sealbhóirí morgáiste rianúcháin (tracker mortgages) cheana féin ag teacht le harduithe an Bhainc Cheannais Eorpaigh.

Tagann an t-aistriú seo i ndiaidh trí mhéadú ar rátaí ó mhí Iúil ag an BCE, rud a thug a phríomhráta iasachtaithe go 2%.

Bainfidh an t-ardú le AIB agus le hiasachtóirí eile faoi úinéireacht AIB, lena n-áirítear EBS agus Haven. Beidh roinnt rátaí seasta AIB agus Haven os cionn 4% anois.

Is é 4.3% an ráta seasta deich mbliana AIB dóibh siúd a bhfuil cóimheas iasachta-go-luach (loan-to-value ratio) níos mó ná 80% acu. Beidh rátaí bliana agus dhá bhliain Haven cothrom le 4.15%.

Do thaisceoirí (depositors), d’fhógair AIB ráta téarma seasta de 0.5% do chustaiméirí a raibh iarmhéideanna (balances) os cionn €15,000 acu.

Táthar ag súil le tuilleadh méaduithe ar rátaí úis ón BCE sna míonna amach romhainn, le hardú chomh hard le 0.75% an mhí seo chugainn.

Ar an Déardaoin, thug gobharnóir Bhanc Ceannais na hÉireann rabhadh faoi riosca méadaithe sa gheilleagar mar gheall ar bhoilsciú (inflation) ardaithe go hidirnáisiúnta, rud a bhfuil na harduithe ar ráta an ECB ag iarraidh a mhaolú.