Mar gheall ar otracht (obesity) i measc leanaí óga tá siad ag fulaingt ó brú fola ard (high blood pressures), diaibéiteas (diabetes) agus fiú daille (blindness) i gcásanna tromchúiseacha, a deir saineolaithe leighis.
Is cosúil go raibh an otracht ag leibhéaladh (levelling off) le linn na paindéime Covid ach tá sé ag ardú arís i measc leanaí agus déagóirí.
Dúirt an Dr Grace O’Malley, Ceannaire Cliniciúil na Seirbhíse Náisiúnta um Otracht Leanaí agus Ógánach in Ospidéal Shráid Temple, leis an Irish Mail on Sunday: ‘Feicfidh tú fíochán saille (fat tissue) timpeall an chroí nó ar an aerbhealaigh ionas gur féidir cur isteach ar análú. Beidh sé níos deacair do leanaí análú. Beidh rátaí níos airde asma agus brú fola ard acu.’
Dúirt sí, ag an gcomhaireamh deireanach, go raibh brú fola ard ag leath de na leanaí a chonacthas ag clinic Shráid Temple.
‘Tiocfaidh tinneas cinn go dona ar go leor de na leanaí de bharr brú a mhéadú,’ a dúirt an Dr O’Malley.
‘Is fadhb mhór é pian ainsealach (chronic). Ciallaíonn sé sin go bhfágann leanaí agus déagóirí an scoil. Is féidir leibhéil níos airde pian a bheith ann, go háirithe sna glúine, na cosa, agus bíonn pian droma ann freisin.’
‘Má tá diaibéiteas cineál-2 á agat go luath sa saol, is riocht an-tromchúiseach é,’ a dúirt sí. ‘Táimid cleachta leis seo a fheiceáil b’fhéidir i measc daoine 60 bliain d’aois agus 70 bliain d’aois, ach le 15 go 20 bliain anuas tá tús curtha againn len é a feiceáil i measc daoine fásta óga, ansin i ndéagóirí, agus uaireanta fiú I bpáistí níos óige ná 10.’
Mhínigh an fisiteiripeoir péidiatraiceach (paediatric physiotherapist) go gciallaíonn coinníollacha mar easpa anála, brú fola ard, pian agus tinneas cinn ‘nach féidir leat imirt ar an mbealach céanna le do chairde’.
Dúirt sí: ‘B’fhéidir go bhfuil tú beagán níos moille ag gluaiseacht, agus d’fhéadfadh go gcuirfí isteach ar an análú, mar sin b’fhéidir nach roghnófar tú le haghaidh foirne, b’fhéidir nach gcuirfí san áireamh tú sna cluichí ar an mbealach céanna a dhéanfadh leanaí eile.’
Bí ar an gcéad duine a léann an Nuacht is déanaí i nGaeilge, leis an gclúdach is fearr ar chúrsaí reatha, Siamsaíocht bhríomhar agus Spórt.
